Τι είναι ο κερατοειδής και ποια τα μέρη του;

Ο κερατοειδής είναι το διαφανές μπροστινό μέρος του οφθαλμού που καλύπτει την ίριδα, την κόρη και τον πρόσθιο θάλαμο. Μαζί με τον φακό, ο κερατοειδής διαθλά το φως, αντιπροσωπεύοντας περίπου τα δύο τρίτα της συνολικής οπτικής ισχύος του ματιού.

Ο κερατοειδής έχει νευρικές απολήξεις, ευαίσθητες στην αφή, τη θερμοκρασία και τις χημικές ουσίες. Ακόμα και το πιο απαλό άγγιγμα του κερατοειδούς προκαλεί ένα ακούσιο αντανακλαστικό για να κλείσει το βλέφαρο. Η διαφάνεια του κερατοειδούς είναι πρωταρχικής σημασίας. Ο κερατοειδής δεν έχει αιμοφόρα αγγεία και λαμβάνει θρεπτικά συστατικά μέσω διάχυσης από τα δάκρυα στο εξωτερικό και το υδατοειδές υγρό στο εσωτερικό και επίσης από νευροτροφίνες που παρέχονται από νευρικές ίνες που τον νευρώνουν. Ο κερατοειδής έχει διάμετρο περίπου 11,5 mm και πάχος 500-600 μm στο κέντρο και 600-800 μm στην περιφέρεια. Η διαφάνεια, η μη αγγείωση, η παρουσία ανώριμων μόνιμων ανοσοκυττάρων και το ανοσολογικό του προνόμιο κάνουν τον κερατοειδή χιτώνα έναν πολύ ιδιαίτερο ιστό.

Ο κερατοειδής αποτελείται από :

• Το επιθήλιο
• Τη μεμβράνη του Bowman
• Το στρώμα
• Την Δεσκεμέτειο μεμβράνη ή μεμβράνη του Descemet και
• Το ενδοθήλιο.

Είναι σημαντικό ο κερατοειδής να διατηρείται διαυγής, καθώς είναι απαραίτητο για την καλή όραση. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν ο κερατοειδής αλλοιωθεί ή τραυματιστεί ή προσβληθεί από ασθένεια, διαταράσσεται η διαύγειά του και ως εκ τούτου ελαττώνεται η όραση. H λύση τότε δίνεται χειρουργικά.

Μεταμόσχευση Κερατοειδούς

Η μεταμόσχευση κερατοειδούς είναι η επέμβαση που στοχεύει στην αφαίρεση ολόκληρου ή μέρους του κατεστραμμένου κερατοειδούς και την αντικατάστασή του με υγιή ιστό απο δότη. Η μεταμόσχευση κερατοειδούς συχνά αναφέρεται ως κερατοπλαστική ή μόσχευμα κερατοειδούς. Οι λόγοι που ωθούν τους ασθενείς στην επέμβαση είναι η βελτίωση της όρασης, η ανακούφιση από τον πόνο και η θεραπεία σοβαρής λοίμωξης ή βλάβης. Να σημειωθεί ωστόσο πως η πιο συνηθισμένη αιτία για την μεταμόσχευση κερατοειδούς είναι η κατάσταση που ονομάζεται κερατόκωνος, η οποία προκαλεί στον κερατοειδή αλλαγή σχήματος (ο κερατοειδής αποκτά κωνικό σχήμα αντί του φυσιολογικού σφαιρικού).

Μεταμόσχευση Κερατοειδούς – Τι περιλαμβάνει η επέμβαση;

Ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος αφαιρεί το τμήμα του προς αντικατάστση κερατοειδούς και θα το αντικαταστήσει με ένα τμήμα κερατοειδούς από τον συμβατό δότη.

Δύναται να αντικαταστήσει όλον τον κερατοειδή (διαμπερής κερατοπλαστική), τις εξωτερικές στοιβάδες (εν τω βάθει κερατοπλαστική) ή μόνο το εσωτερικό στρώμα (ενδοθηλιακή κερατοπλαστική). Η όλη διαδικασία γίνεται είτε με γενική είτε με τοπική αναισθησία. Η επέμβαση διαρκεί συνήθως 1 έως 2 ώρες.

Μεταμόσχευση Κερατοειδούς – Μετά την επέμβαση

Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την ίδια ημέρα κιόλας. Συνταγογραφούνται οφθαλμικές σταγόνες που στόχο έχουν αφενός να επιταχύνουν τη διαδικασία επούλωσης και αφετέρου να αποτρέψουν πιθανή μόλυνση ή ακόμα και απόρριψη. Να διευκρινιστεί ωστόσο πως οι πιθανότητες να απορριφθεί το μόσχευμα είναι λιγότερες από 5% και μάλιστα η βιωσιμότητα του μοσχεύματος διαρκεί αρκετές δεκαετίες.

Η όραση αναμένεται να αποκατασταθεί πλήρως εντός 6 μηνών. Ο κερατοειδής επουλώνεται αργά και η οπτική οξύτητα βελτιώνεται βαθμιαία.

Μεταμόσχευση Κερατοειδούς – Κόστος

Όσον αφορά στο κόστος, αυτό διαμορφώνεται σύμφωνα με παράγοντες όπως είναι:

• Η βαρύτητα του περιστατικού
• Η χρονιότητα του προβλήματος
• Η διάρκεια του χειρουργείου
• Οι ιδιαίτερες ανάγκες του ασθενούς κλπ.

Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε εκτίμηση χωρίς να έχει προηγηθεί ιατρική εξέταση ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα.

Ο Δρ Κωνσταντίνος Καραμπάτσας είναι Χειρουργός – Οφθαλμίατρος και Επίκ. Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου Bristol. Εξειδικεύεται στη σύγχρονη μικροχειρουργική του οφθαλμού, και πιο συγκεκριμένα στις μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς, στη χειρουργική καταρράκτη, στη διαθλαστική χειρουργική με laser και στις επεμβάσεις γλαυκώματος. Διακρίνεται για τη συγγραφική συμμετοχή του σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, ενώ παράλληλα διδάσκει σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια. Η χειρουργική του εμπειρία είναι πολύτιμη, γεγονός που τον οδήγησε στην εκπαίδευση οφθαλμιάτρων εντός και εκτός Ελλάδας.