Τι είναι το γλαύκωμα;
Το γλαύκωμα είναι μια πάθηση των ματιών που επηρεάζει το οπτικό νεύρο και μπορεί σταδιακά (αν δε διαγνωστεί έγκαιρα) να προκαλέσει τύφλωση. Η λειτουργία του οπτικού νεύρου είναι να μεταφέρει πληροφορίες από το μάτι στον εγκέφαλο. Η αυξημένη πίεση όμως του οφθαλμού, οδηγεί σε σταδιακή καταστροφή του νεύρου, που σαν αποτέλεσμα έχει τη μείωση της ευαισθησίας των γαγγλιακών κυττάρων. Εάν το νεύρο καταστραφεί για τον οποιοδήποτε λόγο, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να πληγεί, ακόμα και να χαθεί, η όραση του ατόμου. Το γλαύκωμα είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες τύφλωσης σε παγκόσμια κλίμακα και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Να σημειωθεί πως συχνότερα επηρεάζει μεσήλικες και ηλικιωμένους.
Ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος Δρ. Κωνσταντίνος Καραμπάτσας συστήνει στις ηλικίες άνω των 40 ετών να εξετάζονται τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια, ειδικά εάν υφίσταται κληρονομικότητα γλαυκώματος. Ο Ιατρός έχει εκπαιδευτεί σε κορυφαία νοσοκομεία της Αγγλίας και του Καναδά και διαθέτει υψηλή επιστημονική κατάρτιση και πολυετή εμπειρία εργαζόμενος σε πανεπιστημιακά και ιδιωτικά κέντρα της Ελλάδος και του εξωτερικού. Διαθέτοντας τεχνολογία αιχμής, εφαρμόζει πάντα όλες τις καινοτόμες μεθόδους προκειμένου να επιτύχει την καλύτερη θεραπεία για κάθε ιδιαίτερο περιστατικό.
Σε ποιους τύπους διακρίνεται το γλαύκωμα;
Το γλαύκωμα διακρίνεται σε γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας και γλαύκωμα κλειστής γωνίας.
Το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας συνήθως επηρεάζει και τα δύο μάτια ταυτόχρονα. Αν και σταδιακά χειροτερεύει την όραση, συμβαίνει τόσο αργά που μπορεί να μην γίνει καν αντιληπτό στα αρχικά στάδια.
Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας, από την άλλη, μπορεί να συμβεί ξαφνικά και να είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση. Συνήθως επηρεάζει μόνο το 1 μάτι.
Ποια αίτια οδηγούν σε γλαύκωμα;
Η ακριβής αιτία του γλαυκώματος είναι άγνωστη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αυξημένη πίεση στο μάτι (ενδοφθάλμια πίεση) προκαλεί νευρική βλάβη, μολονότι ορισμένα άτομα με γλαύκωμα έχουν φυσιολογική πίεση οφθαλμών.
Ο κίνδυνος του γλαυκώματος αυξάνεται:
- Με την πάροδο του χρόνου στα άτομα άνω των 40 ετών
- Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος
- Εάν υπάρχει υψηλή οφθαλμική πίεση (ενδοφθάλμια υπέρταση)
- Εάν υπάρχει υπερμετρωπία
- Σε περίπτωση τραυματισμού ή χειρουργικής επέμβασης στα μάτια
- Εάν ο ασθενής έχει διαβήτη
- Με τη μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών
Ποια είναι τα συμπτώματα του γλαυκώματος;
Ως επί το πλείστον, το γλαύκωμα δεν παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα, αλλά συνήθως διαγιγνώσκεται τυχαία σε οφθαλμολογικό έλεγχο. Ο ασθενής συνηθίζει να επισκέπτεται τον Οφθαλμίατρο στο τελευταίο στάδιο της πάθησης, οπότε και παρατηρεί σημαντική απώλεια όρασης.
Αρχικά, τα άτομα με γλαύκωμα χάνουν την πλευρική (περιφερική) όρασή τους. Όμως εάν η ασθένεια δεν αντιμετωπιστεί, η απώλεια της όρασης μπορεί να επιδεινωθεί, με αποτέλεσμα την πλήρη τύφλωση.
Στην περίπτωση γλαυκώματος ανοιχτής γωνίας, το μόνο σύμπτωμα που μπορεί να διαφανεί είναι η απώλεια όρασης. Δυστυχώς όμως δεν παρατηρείται παρά μόνο όταν είναι ήδη σοβαρό.
Τα συμπτώματα του γλαυκώματος κλειστής γωνίας μπορεί να είναι ήπια, όπως η προσωρινή θολή όραση. Τα σοβαρότερα περιλαμβάνουν μεγαλύτερα επεισόδια θολής όρασης ή πόνο στα μάτια ή γύρω από αυτά. Συχνά παρατηρούνται χρωματιστά φωτοστέφανα γύρω από τα φώτα, κόκκινα μάτια ή και στομαχικές διαταραχές.
Πώς γίνεται η διάγνωση για το γλαύκωμα;
Το γλαύκωμα μπορεί να διαγνωστεί με ολοκληρωμένες οφθαλμολογικές εξετάσεις από εξειδικευμένο Οφθαλμίατρο, στις οποίες περιλαμβάνονται:
- Τονομέτρηση για τον υπολογισμό της ενδοφθάλμιας πίεσης
- Εξέταση του πρόσθιου τμήματος του ματιού με σχισμοειδή λυχνία
- Εξέταση του ματιού μετά τη διαστολή της κόρης, για να αξιολογηθεί η κατάσταση του οπτικού νεύρου
- Τεστ οπτικής οξύτητας (καθορίζει τα μικρότερα γράμματα που μπορεί να διαβάσει ένα άτομο σε έναν πίνακα σε μια δεδομένη απόσταση)
- Προσδιορισμός του οπτικού πεδίου για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει απώλεια περιφερικής όρασης
Η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση υποδηλώνει κίνδυνο εμφάνισης γλαυκώματος, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει ήδη. Το γλαύκωμα εμφανίζεται μόνο όταν το οπτικό νεύρο έχει υποστεί βλάβη. Η περίπτωση αυξημένης πίεσης χωρίς τη συνύπαρξη βλαβών στο οπτικό νεύρο ονομάζεται οφθαλμική υπερτονία. Το επίπεδο πίεσης που ανέχεται το οπτικό νεύρο χωρίς να καταστραφεί είναι διαφορετικό για κάθε άτομο. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποιηθεί μια πλήρης εξέταση.
Ποια είναι η θεραπεία του γλαυκώματος;
Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος μπορεί να περιλαμβάνει οφθαλμικές σταγόνες, φάρμακα, επιλογή από τις διαθέσιμες επεμβάσεις γλαυκώματος ή συνδυασμό αυτών των τεχνικών. Αν και δεν υπάρχει θεραπεία γλαυκώματος που να επαναφέρει τη χαμένη όραση, το μέλλον είναι ευοίωνο καθώς μπορεί να ελεγχθεί εάν εντοπιστεί έγκαιρα. Άλλωστε, με τις εφαρμοζόμενες μεθόδους αντιμετώπισης τα περισσότερα άτομα με γλαύκωμα διατηρούν την όρασή τους.
Μπορεί να προληφθεί;
Η έγκαιρη διάγνωση και έγκαιρη ρύθμιση της πίεσης των ματιών, πριν προκαλέσει σημαντική απώλεια όρασης είναι ο καλύτερος τρόπος για τον έλεγχο της νόσου. Γι’ αυτό συστήνεται οφθαλμολογική εξέταση ξεκινώντας από τα 40 ή τα 45 έτη.
Το γλαύκωμα έχει μια κληρονομική συνιστώσα, επομένως τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος θα πρέπει να υποβάλλονται σε οφθαλμολογική εξέταση σε μικρότερη ηλικία και να την επαναλαμβάνουν τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια. Ο έλεγχος γλαυκώματος πιθανώς να επιβάλλεται σε μικρότερες ηλικίες επί παρουσίας άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως η χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών.