Οι θεραπείες με τη χρήση βλαστοκυττάρων εφαρμόζονται πλέον ευρέως σε διάφορες ειδικότητες της Ιατρικής για την αντιμετώπιση ποικιλίας παθήσεων. Χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ορθοπαιδική εδώ και κάποια χρόνια και σταδιακά άρχισαν να χρησιμοποιούνται και στην Οφθαλμολογία. Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα βάσει σύγχρονων ερευνών αλλά και κλινικών εφαρμογών, αποδεικνύεται ότι αντιμετωπίζει αρκετά οφθαλμολογικά προβλήματα, χαρίζοντας ελπίδα σε ασθενείς με σοβαρά προβλήματα όρασης.

 

Τι είναι τα βλαστοκύτταρα;

Τα βλαστοκύτταρα είναι τα αρχέγονα κύτταρα του οργανισμού μας. Αποτελούν μια ειδική κατηγορία κυττάρων που τα χαρακτηρίζουν δύο βασικά χαρακτηριστικά, η αυτοανανέωση και η ικανότητα διαφοροποίησης. Πιο συγκεκριμένα, έχουν τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζονται, δημιουργώντας κύτταρα όμοια με αυτά, αλλά και να δημιουργούν νέα, διαφορετικά, πιο εξειδικευμένα κύτταρα.  Στην Οφθαλμολογία η θεραπεία με βλαστοκύτταρα επιβεβαιωμένα με κλινικές εφαρμογές βοηθά στην αντιμετώπιση οφθαλμικών διαταραχών του κερατοειδούς, ενώ σε κάποιες άλλες παθήσεις όπως οι εκφυλιστικές παθήσεις του αμφιβληστροειδούς και το γλαύκωμα, η χρήση τους βρίσκεται ακόμη σε πιο πρώιμο, ερευνητικό επίπεδο. Υπάρχει ωστόσο η ελπίδα ότι σύντομα θα προχωρήσει η κλινική εφαρμογή τους και σε αυτές τις περιπτώσεις.

 

Βλαστοκύτταρα και αντιμετώπιση προβλημάτων κερατοειδούς

Τα βλαστοκύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση της όρασης σε ασθενείς που την έχασαν λόγω θερμικών ή χημικών εγκαυμάτων του κερατοειδούς ή σε συγγενή ή επίκτητη (από άλλη αιτία) ανεπάρκεια λειτουργίας των επιφανειακών κυττάρων (επιθήλιο) του κερατοειδή. Με τα βλαστοκύτταρα αναδημιουργείται ένας υγιής κερατοειδής χιτώνας χωρίς επιπλοκές. Προ της εφαρμογής της θεραπείας με βλαστοκύτταρα, η θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση εγκαυμάτων στα μάτια ήταν η μεταμόσχευση κερατοειδούς, μια όμως πολύ σοβαρή και επίπονη επέμβαση με κινδύνους απόρριψης του μοσχεύματος. Τα βλαστοκύτταρα μπορούν μέσω ειδικής επεξεργασίας να μετατραπούν σε επιθηλιακά κύτταρα κερατοειδούς. Έτσι, μπορούν να μεταμοσχευθούν στον κατεστραμμένο κερατοειδή, βοηθώντας στην ανάπλαση του οφθαλμικού ιστού.

Πώς τα βλαστοκύτταρα  θα  μπορούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης σχετικά με τον αμφιβληστροειδή;

Η θεραπεία βλαστοκυττάρων φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποδοτική  σε συνθήκες εργαστηρίου, στην αναγέννηση του αμφιβληστροειδούς του ματιού. Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα είναι οι βασικότερες αιτίες ολικής τύφλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Και σε αυτή την περίπτωση, πριν την μεταμόσχευση των κυττάρων πραγματοποιείται μια ειδική επεξεργασία στο εργαστήριο, κατά την οποία τα βλαστοκύτταρα «προγραμματίζονται» να μετατραπούν σε επιθηλιακά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς.

 

Πώς τα βλαστοκύτταρα  θα αντιμετωπίζουν στο μέλλον προβλήματα όρασης από γλαύκωμα ;

Το γλαύκωμα χαρακτηρίζεται από την προοδευτική και μη αναστρέψιμη βλάβη του οπτικού νεύρου. Οι θεραπείες που εφαρμόζονται έως σήμερα στοχεύουν στη μείωση της αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης που προκαλεί την βλάβη του οπτικού νεύρου. Αντιθέτως, η εφαρμογή των βλαστοκυττάρων στοχεύει τόσο στην αναγέννηση όσο και στην προστασία του οπτικού νεύρου. Για την αντιμετώπιση του γλαυκώματος, σε πειραματικό ακόμη επίπεδο, χρησιμοποιούνται επίσης τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα (MSCs), τα οποία προστατεύουν τα γαγγλιακά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς από την απόπτωση, ενισχύοντας έτσι την όραση των ασθενών με γλαύκωμα.

 

Σε ποια προβλήματα όρασης δεν μπορεί να εφαρμοστεί η θεραπεία με βλαστοκύτταρα;

Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα παρόλο που είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα για τις καταστάσεις που προαναφέρθηκαν, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα όρασης και δεν θα πρέπει να γίνεται σύγχυση αναφορικά με την χρήση της. Υπάρχουν ακόμη πάρα πολλές οφθαλμολογικές παθήσεις στις οποίες επί του παρόντος τουλάχιστον δεν μπορεί να εφαρμοστεί θεραπεία με βλαστοκύτταρα, αλλά άλλες, πιο συμβατικές μέθοδοι αντιμετώπισης.

 

Ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος Κωνσταντίνος Καραμπάτσας, βρίσκεται στη διάθεσή σας για οποιοδήποτε οφθαλμολογικό πρόβλημα αντιμετωπίζετε. Η συνεχής επιμόρφωση και η εξοικείωσή του με τους πλέον σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων όρασης τον καθιστούν τον καταλληλότερο για τη θεραπεία, ακόμη και των πιο σοβαρών προβλημάτων όρασης. Επικοινωνήστε με τον ιατρό για να μάθετε περισσότερα για τις νέες θεραπείες με τη χρήση βλαστοκυττάρων σε παθήσεις κερατοειδή, τις οποίες ο ιατρός εφαρμόζει εδώ και αρκετά χρόνια.